Posted in

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022

Table of Contents

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022

प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना (PMKSY) ही शेतकऱ्यांसाठी सुरू केलेली एक सरकारी योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतांपर्यंत पाणी पोहोचवणे आणि पाण्याचा योग्य वापर करून अधिक उत्पादन घेणे आहे.

योजनेची महत्त्वाची माहिती:

  •  सुरुवात – 2015 मध्ये झाली.
  • कालावधी – 2026 पर्यंत वाढवली आहे.
  • मुख्य उद्देश:

प्रत्येक शेताला पाणी मिळावे (“हर खेत को पानी”)

पाण्याचा योग्य वापर करून अधिक शेती उत्पादन घ्यावे (“प्रति बूंद अधिक फसल”)

योजनेचे तीन मुख्य भाग:

  •  जलस्रोत विकास – नवीन पाण्याचे स्रोत तयार करणे (बांध, तलाव, विहिरी).
  •  जलवितरण – पाणी शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणे (कालवे, पाईपलाईन).
  • जलनियोजन – पाण्याचा योग्य आणि किफायतशीर वापर करणे (ठिबक सिंचन, फवारणी सिंचन).

विवरण जानकारी
योजना का नाम प्रधानमंत्री कृषि सिंचाई योजना (PM Krishi Sinchai Yojana)
आरंभ तिथि 1 जुलाई 2015
लक्ष्य “हर खेत को पानी” और जल संसाधनों का कुशल प्रबंधन
बजट ₹2600 करोड़
लाभार्थी सभी किसान जिनके पास कृषि योग्य भूमि है
सब्सिडी की दरें – सामान्य और पिछड़ा वर्ग: 50%
– अति पिछड़ा वर्ग: 70%
– अनुसूचित जाति/जनजाति: 80-90%
मुख्य घटक – त्वरित सिंचाई लाभ कार्यक्रम (AIBP)
– हर खेत को पानी (HKHP)
उद्देश्य – सिंचाई सुविधाओं का विकास
– जल संरक्षण तकनीकों को अपनाना
– कृषि उत्पादकता में सुधार
वर्तमान स्थिति सक्रिय
प्रमुख मंत्रालय जल संसाधन मंत्रालय, ग्रामीण विकास मंत्रालय, कृषि मंत्रालय

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 उद्देश

प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना (PMKSY) 2022 म्हणजे शेतकऱ्यांना पाणी मिळावे आणि त्यांच्या शेतातील उत्पादन वाढावे यासाठी सरकारने सुरू केलेली एक योजना आहे.

या योजनेचे मुख्य उद्देश:

  1. शेतात पाणी पोहोचवणे – शेतकऱ्यांच्या शेतात पाणी मिळावे म्हणून पाट (कालवे) आणि नळ प्रणाली सुधारली जाईल.

  2. पाण्याचा बचत करणे – शेतकऱ्यांना पाणी वाया न घालवता योग्य वापर करण्यास शिकवले जाईल.

  3. थेंब-थेंब पाणी, जास्त पीक – ठिबक आणि तुषार सिंचनासारख्या पद्धती वापरण्यास मदत केली जाईल.

  4. पाण्याचे साठे वाढवणे – तलाव, विहिरी, बंधारे तयार करून जास्त पाणी साठवले जाईल.

  5. शेतकऱ्यांना मदत – ज्या शेतकऱ्यांकडे स्वतःची जमीन आणि पाण्याचा स्रोत आहे त्यांना ही मदत दिली जाईल.

यामुळे काय होईल?

  • शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी सरकारी अनुदान (मदत) मिळेल.

  • दुष्काळ किंवा पावसाच्या कमतरतेमुळे होणारे नुकसान कमी होईल.

  • शेतीत अधिक पिके येतील आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल.

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 लाभार्थ्यांची पात्रता

प्रधानमंत्री कृषि सिंचाई योजना 2022 म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी सरकारने सुरू केलेली योजना आहे, ज्यामुळे शेतात चांगली सिंचाई (पाणीपुरवठा) करता येईल.

या योजनेचा लाभ कोणाला मिळेल?

  1. स्वतःची शेती असली पाहिजे – शेतकऱ्यांकडे स्वतःच्या नावावर शेतीयोग्य जमीन असली पाहिजे.

  2. पाणीपुरवठ्याची सोय असली पाहिजे – शेतात विहीर, नदी किंवा इतर कोणताही जलस्त्रोत असावा.

  3. कोणाला अर्ज करता येईल?

    • भारतातील सर्व शेतकरी

    • बचत गट, ट्रस्ट, सहकारी संस्था

    • कंपन्या आणि उत्पादक शेतकरी गटांचे सदस्य

  4. भाड्याने जमीन घेतल्यास (लीज वर) – अशा शेतकऱ्यांकडे किमान 7 वर्षांचा करारपत्र (एग्रीमेंट) असावा.

  5. अनुदान (सहाय्य मिळण्याचे प्रमाण)

    • लघु व सीमांत शेतकरी – 55% अनुदान

    • इतर शेतकरी – 45% अनुदान

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 आवश्यक कागदपत्रे

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 साठी लागणारी कागदपत्रे ही आहेत:

  1. आधार कार्ड – तुझ्या नावावर असलेलं ओळखीचं कार्ड.

  2. ७/१२ उतारा – शेतजमिनीचं कागदपत्र.

  3. ८-अ प्रमाणपत्र – जमीन मालकीचं पुरावा.

  4. जात प्रमाणपत्र – जर तू अनुसूचित जात किंवा जमातीतला असलास तर हे कागदपत्र गरजेचं आहे.

  5. वीज बिल – जर पाण्यासाठी वीज पंप घेतला असेल, तर नवीन वीज बिल द्यावं लागतं.

  6. बँक पासबुक – तुझ्या बँकेचं पासबुक (खात्याची माहिती असलेलं पुस्तक).

  7. फोटो – पासपोर्ट साइजचा फोटो अर्जासोबत द्यावा लागतो.

  8. मोबाइल नंबर – संपर्कासाठी तुझा फोन नंबर द्यावा लागतो.

  9. खरेदीचं बिल – जर सिंचनासाठी कोणतीही साधनं विकत घेतली असतील, तर त्याचं बिल द्यावं लागतं.

  10. पूर्वसंमती पत्र – काहीवेळा सरकारची परवानगी लागते, त्यासाठी हे पत्र लागतं.

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 अर्ज कुठे कराल

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 साठी अर्ज कसा करायचा?

१. वेबसाइटला भेट द्या:

तुम्हाला हवी असलेली योजना अर्ज करण्यासाठी या वेबसाइटला जा:
pmksy.gov.in (किंवा तुमच्या राज्याच्या वेबसाईटवर – उदा. महाराष्ट्रासाठी mahadbt.maharashtra.gov.in)

२. लॉगिन करा:

तुमचा वापरकर्ता आयडी (User ID) आणि पासवर्ड टाका आणि लॉगिन करा.

३. सिंचन साधने आणि सुविधा निवडा:

“सिंचन साधने व सुविधा” या पर्यायावर क्लिक करा.

४. सिंचन स्रोताची माहिती द्या:

तुमच्या शेतासाठी कोणता सिंचन स्रोत (पाण्याचा स्रोत) आहे ते निवडा आणि “जोडा” बटन दाबा.

५. अर्ज फॉर्म भरा:

गाव, तालुका, सिंचन यंत्रणेसाठी मुख्य घटक आणि इतर माहिती व्यवस्थित भरा.

६. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा:

तुमच्याकडे असलेली ही कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा –

  • आधार कार्ड
  • सातबारा उतारा (7/12 document)
  • 8-अ प्रमाणपत्र
  • जात प्रमाणपत्र (जर आवश्यक असेल तर)
  • वीज बिलाची प्रत (विद्युत पंपासाठी)
  • सोलर पंपाच्या कागदपत्रांची प्रत (जर सोलर पंप असेल तर)

७. अर्ज सबमिट करा:

सर्व माहिती नीट भरून “सबमिट” करा आणि रसीद (Receipt) मिळवा.

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 सबसिडी आणि वित्तीय मदत

प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना (2022) ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी मदत करणे आणि आधुनिक पद्धती वापरण्यास प्रोत्साहन देणे.

योजनेतील मदत आणि अनुदान:

 सरकारची मदत:

  • 75% पैसा केंद्र सरकार देते.

  • 25% पैसा राज्य सरकार देते.

अनुदान (सब्सिडी) किती मिळेल?

  • सामान्य शेतकरी: 50% सवलत

  • अतिशय गरीब शेतकरी: 70% सवलत

  • SC/ST शेतकरी: 80-90% सवलत

सूक्ष्म सिंचन (म्हणजे कमी पाणी वापरणारी पद्धत)

  • ड्रिप आणि स्प्रिंकलर सिस्टीमला प्रोत्साहन दिले जाते.

लहान शेतकऱ्यांसाठी अतिरिक्त मदत:

  • 55% आर्थिक मदत मिळेल.

  • इतर शेतकऱ्यांसाठी 45% मदत.

योजनेचे फायदे:

  •  प्रत्येक शेताला पाणी मिळेल.
  •  पाण्याचा योग्य वापर केला जाईल.
  •  शेतीत अधिक उत्पादन होईल.

ही योजना शेतकऱ्यांसाठी खूप फायदेशीर आहे!

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 फायदे

  • पाणी साठवण्याची आणि वापरण्याची सोय – या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना शेतासाठी चांगल्या सिंचन सुविधा मिळतात, म्हणजे पाणी नीट वापरता येते आणि वाया जात नाही.

  • सरकारकडून मदत (अनुदान) – शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी लागणाऱ्या यंत्रांसाठी पैसे मिळतात. काहींना 50% सूट मिळते, तर काहींना 80-90% पर्यंत सूट मिळते.

  • जास्त पीक मिळते – या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना जास्त आणि चांगले पीक मिळते, त्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारते.

  • पाण्याची बचत – ठिबक सिंचन आणि पाण्याच्या फवारणीसारख्या पद्धतींनी पाण्याचा योग्य वापर करता येतो.

  • अन्नधान्य वाढते – पीक जास्त झाल्याने देशात अन्नधान्याची कमतरता राहत नाही.

  • पावसाचे पाणी साठवणे – पावसाचे पाणी वाया जाऊ न देता त्याचा वापर सिंचनासाठी केला जातो.

  • माती आणि ओलावा सुरक्षित राहतो – या योजनेमुळे मातीची गुणवत्ता चांगली राहते आणि पिकांसाठी लागणारी ओलावा टिकून राहते.

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 योजनेसंबंधी महत्त्वाची माहिती

  • प्रधानमंत्री कृषि सिंचाई योजना (PMKSY) क्या है?
    यह एक योजना है जो किसानों को पानी की सुविधा देने के लिए बनाई गई है। इसका मकसद है कि हर खेत तक पानी पहुंचे और कम पानी में ज्यादा फसल उगाई जाए

    यह योजना कब शुरू हुई?

    1 जुलाई 2015 को भारत सरकार ने इस योजना की शुरुआत की।

    इससे किसानों को क्या फायदा होता है?

    • खेतों में सिंचाई (पानी देने) के लिए आधुनिक उपकरणों पर सरकार पैसे की मदद (सब्सिडी) देती है।

    • इससे फसल अच्छी होती है और किसान ज्यादा अनाज उगा सकते हैं।

    • पानी की बर्बादी कम होती है और फसल जल्दी बढ़ती है।

  • अधिकृत वेबसाइट:

    हेल्पलाइन क्रमांक आणि संपर्क माहिती:

    हेल्पलाइन क्रमांक विशिष्ट नसले तरी, संपर्क माहिती खालीलप्रमाणे आहे:

    • संपर्क व्यक्ती: श्री मनोज आहुजा, सचिव, कृषि मंत्रालय, कृषि भवन, रूम नं. 115, नवी दिल्ली – 110001.
      • ईमेल: secy-agri[at]gov[dot]in
      • फोन: 011-23382543 (एक्स्ट. 4918)
    • तांत्रिक समर्थन: support[dot]pmksy-dac[at]gov[dot]in

    ही माहिती https://pmksy.gov.in/microirrigation/contact.aspx वरून मिळवली आहे

PMKSY योजनेसाठी अर्ज करताना काय लक्षात ठेवायचे?

  •  सर्व कागदपत्रे तयार ठेवा – आधार कार्ड, जमिनीचे कागद, बँक खात्याची माहिती, पत्ता पुरावा इ. व्यवस्थित आणि सही करून द्या.
  •  योग्य माहिती भरा – अर्जामध्ये काहीही चुकीचे लिहू नका, सर्व माहिती स्पष्ट द्या.
  • फक्त अधिकृत ठिकाणावरून अर्ज करा – सरकारच्या वेबसाइटवर किंवा स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांकडे जाऊन अर्ज भरा.

फसवणूक कशी टाळायची?

  • फक्त सरकारी वेबसाइट वापरा – कोणत्याही अनोळखी वेबसाईटवर अर्ज करू नका.
  • मध्यस्थांची मदत घेऊ नका – कोणीही तुम्हाला पैसे घेऊन अर्ज भरून देतो असे म्हणाल्यास त्यावर विश्वास ठेवू नका.
  • फी भरण्यापूर्वी खात्री करा – अर्जासाठी पैसे लागतात का? हे आधी सरकारी अधिकाऱ्यांकडून जाणून घ्या.
  • शंका आल्यास किसान कॉल सेंटरला विचारा – काहीही शंका असल्यास सरकारच्या मदत केंद्राशी संपर्क साधा.

प्रधानमंत्री कृषि सिंचन योजना 2022 निष्कर्ष

धानमंत्री कृषि सिंचाई योजना भारतातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अधिक पाणी मिळवता येते, ज्यामुळे त्यांची शेती उत्तम होते. यामुळे पाणी वाचवता येते आणि शेतकऱ्यांना अधिक फळ, भाज्या आणि धान्य मिळते. यामुळे देशाला खाद्य सुरक्षा मिळते आणि शेतकऱ्यांना फायदा होतो.